شیرهای کنترل جهت یا شیرهای تغییر جهت، نوعی شیر هیدرولیک یا پنوماتیک هستند که با تغییر جهت جریان سیال در مسیرهای مختلف، عملکرد سیستم را تغییر میدهند. این شیرها در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف مانند ماشینهای ابزار، خودروها، هواپیماها، لوازم خانگی و غیره استفاده میشوند. در این مقاله به بررسی انواع، مکانیزم کار، قیمت و مقایسه شیرهای کنترل جهت با شیرهای کنترل جریان میپردازیم.
شیرهای کنترل جهت چه وظایفی دارند؟
شیرهای کنترل جهت با تغییر جهت جریان سیال در مسیرهای مختلف، عملکرد سیستم را تغییر میدهند. برای مثال، در یک سیستم هیدرولیک که یک موتور و یک سیلندر دارد، با استفاده از یک شیر کنترل جهت میتوان جهت حرکت سیلندر را تغییر داد. این کار با باز و بسته کردن مسیرهای مختلف ورودی و خروجی سیال انجام میشود. برای کنترل شیرهای کنترل جهت میتوان از روشهای مختلفی مانند دستی، مکانیکی، الکتریکی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و پنوماتیکی استفاده کرد.
مکانیزم کار شیرهای کنترل جهت در سیستمهای مختلف
شیرهای کنترل جهت در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارند. در سیستمهای هیدرولیک، سیال فشاری که معمولا روغن است، از طریق لولهها و شیرها به قطعات مختلف سیستم منتقل میشود. در سیستمهای پنوماتیک، سیال فشاری که معمولا هوا یا گاز است، از طریق لولهها و شیرها به قطعات مختلف سیستم منتقل میشود. شیرهای کنترل جهت با تغییر جهت جریان سیال در مسیرهای مختلف، عملکرد سیستم را تغییر میدهند. برای مثال، در یک سیستم هیدرولیک که یک موتور و یک سیلندر دارد، با استفاده از یک شیر کنترل جهت میتوان جهت حرکت سیلندر را تغییر داد. این کار با باز و بسته کردن مسیرهای مختلف ورودی و خروجی سیال انجام میشود.
انواع شیرهای کنترل جهت
شیرهای کنترل جهت بر اساس تعداد مسیرهای ورودی و خروجی سیال و تعداد حالتهای ممکن برای تغییر جهت جریان سیال، دستهبندی میشوند. برای نمایش این دستهبندی از نمادهایی مانند ۲/۲، ۲/۳، ۲/۴ و غیره استفاده میشود. عدد اول نشاندهنده تعداد مسیرهای ورودی و خروجی سیال و عدد دوم نشاندهنده تعداد حالتهای ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. برای مثال، یک شیر کنترل جهت ۲/۲ دارای یک مسیر ورودی و یک مسیر خروجی سیال و دو حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در ادامه به بررسی انواع شیرهای کنترل جهت میپردازیم.
شیر کنترل جهت دو طرفه ۲/۲
شیر کنترل جهت دو طرفه ۲/۲ دارای یک مسیر ورودی و یک مسیر خروجی سیال و دو حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در حالت اول، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به مسیر خروجی جریان دارد. در حالت دوم، شیر بسته است و جریان سیال قطع میشود. این نوع شیر برای کنترل روشن و خاموش شدن جریان سیال در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارد.
شیر تنظیم جهت سه طرفه ۲/۳
شیر کنترل جهت سه طرفه ۲/۳ دارای یک مسیر ورودی و دو مسیر خروجی سیال و سه حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در حالت اول، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به یکی از مسیرهای خروجی جریان دارد. در حالت دوم، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به مسیر خروجی دیگر جریان دارد. در حالت سوم، شیر بسته است و جریان سیال قطع میشود. این نوع شیر برای کنترل جهت حرکت یک قطعه مانند یک سیلندر یا یک موتور در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارد. برای کنترل این نوع شیر میتوان از روشهای مختلفی مانند دستی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و پنوماتیکی استفاده کرد.
شیر کنترل جهت چهار طرفه ۲/۴
شیر کنترل جهت چهار طرفه ۲/۴ دارای دو مسیر ورودی و دو مسیر خروجی سیال و چهار حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در حالت اول، شیر باز است و سیال از یکی از مسیرهای ورودی به یکی از مسیرهای خروجی جریان دارد. در حالت دوم، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی دیگر به مسیر خروجی دیگر جریان دارد. در حالت سوم، شیر باز است و سیال از هر دو مسیر ورودی به هر دو مسیر خروجی جریان دارد. در حالت چهارم، شیر بسته است و جریان سیال قطع میشود. این نوع شیر برای کنترل جهت حرکت دو قطعه مانند دو سیلندر یا دو موتور در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارد. برای کنترل این نوع شیر میتوان از روشهای مختلفی مانند دستی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و پنوماتیکی استفاده کرد.
شیر تنظیم جهت ۵ طرفه ۲/۵ (2 حالت و 5 خروجی)
شیر کنترل جهت ۵ طرفه ۲/۵ (2 حالت و 5 خروجی) دارای یک مسیر ورودی و چهار مسیر خروجی سیال و دو حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در حالت اول، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به دو مسیر خروجی جریان دارد. در حالت دوم، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به دو مسیر خروجی دیگر جریان دارد. این نوع شیر برای کنترل جهت حرکت یک قطعه مانند یک سیلندر دو جهته در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارد. برای کنترل این نوع شیر میتوان از روشهای مختلفی مانند دستی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و پنوماتیکی استفاده کرد.
شیر کنترل جهت ۵ طرفه ۳/۵ (3 حالت و 5 خروجی)
شیر کنترل جهت ۵ طرفه ۳/۵ (3 حالت و 5 خروجی) دارای یک مسیر ورودی و چهار مسیر خروجی سیال و سه حالت ممکن برای تغییر جهت جریان سیال است. در حالت اول، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به دو مسیر خروجی جریان دارد. در حالت دوم، شیر باز است و سیال از مسیر ورودی به دو مسیر خروجی دیگر جریان دارد. در حالت سوم، شیر بسته است و جریان سیال قطع میشود. این نوع شیر برای کنترل جهت حرکت یک قطعه مانند یک سیلندر دو جهته در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک کاربرد دارد. برای کنترل این نوع شیر میتوان از روشهای مختلفی مانند دستی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و پنوماتیکی استفاده کرد.
قیمت شیر کنترل جهت
قیمت شیر کنترل جهت بستگی به نوع، اندازه، جنس، کیفیت، روش کنترل و برند آن دارد. به طور کلی، قیمت یک شیر کنترل جهت دو طرفه ۲/۲ دستی از جنس برنج با اندازه ۱/۲ اینچ با یک شیر کنترل جهت چهار طرفه ۲/۴ الکترومغناطیسی از جنس استنلس استیل بسیار متفاوت است.
ثبت ديدگاه