شیر کنترل جریان یا شیرهای تنظیم کننده جریان، از جمله اجزای مهم و اساسی در سیستم‌های انتقال سیالات هستند. این شیرها با تنظیم میزان جریان سیالات در لوله‌ها و مخازن، نقش مهمی در کنترل فشار، دما، حجم و سرعت سیالات دارند. شیرهای کنترل جریان با انواع مختلفی در بازار موجود هستند که بر اساس نوع سیال، نحوه کار، روش کنترل و ساختار آن‌ها می‌توان آن‌ها را از یکدیگر تمایز داد. در این مقاله به معرفی انواع شیرهای کنترل جریان، مکانیزم کار آن‌ها در سیستم‌های مختلف، کاربردها و قیمت آن‌ها می‌پردازیم.
شیر کنترل جریان چه وظایفی دارد؟
شیر کنترل جریان یک دستگاه مکانیکی است که با تغییر مقطع عبور سیال در لوله، میزان جریان آن را تنظیم می‌کند. این شیرها با استفاده از یک اجزای حرکتی که معمولا به صورت یک صفحه، یک سوزن، یک توپ یا یک دیسک طراحی شده‌اند، مقطع عبور سیال را کاهش یا افزایش می‌دهند. بر اساس نحوه کنترل این اجزای حرکتی، شیرهای کنترل جریان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- شیرهای کنترل جریان دستی: این شیرها با استفاده از یک دسته، یک پیچ، یک چرخ یا یک دکمه توسط اپراتور کنترل می‌شوند. این شیرها معمولا در سیستم‌های کوچک و ساده که نیاز به تنظیم دقیق جریان ندارند، استفاده می‌شوند.
- شیرهای کنترل جریان خودکار: این شیرها با استفاده از یک سیستم کنترل الکترونیکی، هیدرولیکی یا پنوماتیکی کنترل می‌شوند. این شیرها معمولا در سیستم‌های پیچیده و بزرگ که نیاز به تنظیم دقیق و پیوسته جریان دارند، استفاده می‌شوند.
مکانیزم کار شیر کنترل جریان در سیستم‌های مختلف
شیرهای کنترل جریان در سیستم‌های انتقال سیالات با انواع مختلفی کار می‌کنند. در این بخش به بررسی مکانیزم کار شیرهای کنترل جریان در سیستم‌های هیدرولیکی، پنوماتیکی و دیافراگمی می‌پردازیم.
شیر کنترل جریان هیدرولیکی
شیرهای کنترل جریان هیدرولیکی در سیستم‌های انتقال سیالات فشار قوی که از روغن یا مایعات دیگر به عنوان سیال استفاده می‌کنند، کار می‌کنند. این شیرها با تنظیم فشار و جریان سیال در سیستم، قدرت و سرعت حرکت اجزای مکانیکی را کنترل می‌کنند. شیرهای کنترل جریان هیدرولیکی را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:
- شیرهای کنترل جریان تنظیم کننده: این شیرها با تغییر مقطع عبور سیال، جریان آن را در یک مقدار ثابت نگه می‌دارند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به حفظ یک جریان یکنواخت دارند، استفاده می‌شوند.
- شیرهای کنترل جریان تقسیم کننده: این شیرها با تقسیم جریان ورودی به دو یا چند جریان خروجی، نسبت جریان در هر خروجی را تنظیم می‌کنند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به توزیع یکنواخت جریان به چندین مصرف کننده دارند، استفاده می‌شوند.
- شیرهای کنترل جریان جهت دار: این شیرها با تغییر جهت جریان سیال، حرکت اجزای مکانیکی را کنترل می‌کنند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به تغییر جهت حرکت دارند، استفاده می‌شوند.
- شیرهای کنترل جریان ترکیبی: این شیرها با ترکیب قابلیت‌های شیرهای تنظیم کننده، تقسیم کننده و جهت دار، قابلیت‌های متنوعی را در یک شیر فراهم می‌کنند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به کنترل همزمان جریان، فشار و جهت دارند، استفاده می‌شوند.
شیر کنترل جریان پنوماتیکی
شیرهای کنترل جریان پنوماتیکی در سیستم‌های انتقال سیالات فشار کم که از هوا یا گازهای دیگر به عنوان سیال استفاده می‌کنند، کار می‌کنند. این شیرها با تنظیم جریان و فشار هوا یا گاز در سیستم، حرکت اجزای مکانیکی را کنترل می‌کنند. شیرهای کنترل جریان پنوماتیکی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- شیرهای کنترل جریان تنظیم کننده: این شیرها با تغییر مقطع عبور هوا یا گاز، جریان آن را در یک مقدار ثابت نگه می‌دارند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به حفظ یک جریان یکنواخت دارند، استفاده می‌شوند.
- شیرهای کنترل جریان جهت دار: این شیرها با تغییر جهت جریان هوا یا گاز، حرکت اجزای مکانیکی را کنترل می‌کنند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به تغییر جهت حرکت دارند، استفاده می‌شوند.
شیر کنترل جریان دیافراگمی
شیرهای کنترل جریان دیافراگمی در سیستم‌های انتقال سیالات حساس که از مایعات خوراکی، دارویی، شیمیایی یا زیستی به عنوان سیال استفاده می‌کنند، کار می‌کنند. این شیرها با تنظیم جریان سیال با استفاده از یک دیافراگم انعطاف پذیر که از مواد مقاوم در برابر خوردگی و آلودگی ساخته شده‌اند، انتقال سیال را کنترل می‌کنند. این شیرها معمولا در سیستم‌هایی که نیاز به حفظ بهداشت و استریلیته سیال دارند، استفاده می‌شوند.
قیمت شیر کنترل جریان
قیمت شیر کنترل جریان بستگی به نوع، اندازه، جنس، کیفیت و برند آن دارد. برای مثال، قیمت یک شیر کنترل جریان هیدرولیکی تنظیم کننده با اندازه ۱/۲ اینچ و جنس فولاد ضد زنگ در بازار ایران متفاوت با قیمت یک شیر کنترل جریان پنوماتیکی جهت دار با اندازه ۱/۴ اینچ و جنس پلاستیک در بازار ایران است. برای اطلاع از قیمت دقیق شیرهای کنترل جریان مختلف، می‌توانید با تتیس صنعت تماس بگیرید.
شیر برقی اس ام سی (SMC) یک شیر کنترل جریان
شیر برقی اس ام سی (SMC) یکی از انواع شیرهای کنترل جریان خودکار است که با استفاده از یک سیستم کنترل الکترونیکی کنترل می‌شود. این شیر با دریافت یک سیگنال الکتریکی، مقطع عبور سیال را تغییر می‌دهد و جریان آن را تنظیم می‌کند. این شیر معمولا در سیستم‌های پنوماتیکی که از هوا به عنوان سیال استفاده می‌کنند، کار می‌کند. شیر برقی اس ام سی دارای انواع مختلفی است که بر اساس شکل، اندازه، جنس و تعداد خروجی‌های آن می‌توان آن‌ها را از یکدیگر تمایز داد.
شیر برقی بورکرت یک شیر کنترل جریان دیگر
شیر برقی بورکرت یکی دیگر از انواع شیرهای کنترل جریان خودکار است که با استفاده از یک سیستم کنترل الکترونیکی کنترل می‌شود. این شیر با دریافت یک سیگنال الکتریکی، یک سوزن را حرکت می‌دهد و مقطع عبور سیال را تغییر می‌دهد و جریان آن را تنظیم می‌کند. این شیر معمولا در سیستم‌های هیدرولیکی و دیافراگمی که از مایعات گوناگون به عنوان سیال استفاده می‌کنند، کار می‌کند. شیر برقی بورکرت دارای انواع مختلفی است که بر اساس شکل، اندازه، جنس و تعداد خروجی‌های آن می‌توان آن‌ها را از یکدیگر تمایز داد.
نتیجه گیری
در این مطلب بطور کامل در رابطه با شیر کنترل جریان توضیح دادیم. انواع شیر کنترل جریان را معرفی کردیم. اگر سوالی در این مورد دارید در قسمت کامنت ها با ما در نظر بگذارید. همچنین اگر به دنبال خرید شیر برقی هستید، تتیس صنعت گزینه ای مناسب برای شما خواهد بود. از اینکه تا پایان همراه ما بودید، از شما متشکریم.
ثبت ديدگاه